Behaaglijk leider gezocht

Onbehagen is een prachtig woord. Alles wat ons niet zint, maar waar we geen vinger op kunnen leggen is onbehagen. Is het niet de politiek, dan wel de integratie, of de euro, de snelle voortgang in het leven, de mallemolen van economie versus consumptie, de sluiting van de kruidenier op de hoek. Onbehagen beheerst ons leven, wie redt ons?

Onbehagen heeft geen reden en wordt daarom getolereerd. De voeler heeft altijd gelijk ook al is er geen enkele aanwijsbare reden. Wie zegt dat onze maatschappij op ratio is gebouwd, moet zich toch eens achter zijn oren krabben. Er wordt meer onbehaagd dan 500 jaar geleden toen onbehagen nog gewoon angst voor het onbekende heette. En wilde je je niet onbehaaglijk voelen dan stapte je in de kring van de veilige kerk. Daar, dat was behaaglijk. Eén zekerheid, één God, één afterlife.

Nu hebben we geen kerk meer, althans, het overgrote deel van ons niet. Op de zin van alles is nog steeds geen passend antwoord gevonden en dus is de maatschappij ons enige houvast. En laat nu juist die maatschappij op losse schroeven staan. Een wijs man zei eens dat je je huis op de rots moest bouwen. Ons huis staat voor meer dan 61,8% op drijfzand. Ons bestaan is gebouwd op kleine houten paaltjes die op Harry Potter lijken. Zonder na-de-dood-komt-alles-goed verhaal zou ik me daar ook behoorlijk onbehaaglijk bij voelen.

Onbehagen is verre van grijpbaar, maar wordt steeds meer gezien als een procentuele meeteenheid van ons geluk. Hoe minder onbehagen, hoe beter. Voelt u zich 's avonds op straat behagen of onbehagen? U voelt zich in een verenigd Europa...? Uw partner geeft u een gevoel van...? Onbehagen is aanstekelijk, zo niet gezegd besmettelijk. Voelt iemand zich onbehaaglijk dan probeer je toch al snel het gevoel van onbehagen weg te nemen. Maar inherent aan het onbehagen is het feit dat de oplossing verre van voor de hand ligt.Gevolg, de behager raakt verward, krijgt een gevoel van onbehagen en huppakee, zit in hetzelfde schuitje. De oorspronkelijk onbehaagde is nu helemaal de weg kwijt. Met dank aan de onderbuik.

De grote onbekende is de boosdoener. Overzichtelijkheid en controle zijn de juiste remedie tegen onbehagen. Vertrouwen is de gemeenschappelijke deler. Maar wie gaat het ons brengen? Wanneer als oplossing medezeggenschap op basis van democratische meerderheid wordt gebracht, zal het eindresultaat totale chaos worden. Mensen worden tegen elkaar uitgespeeld. Het ene deel krijgt onbehagen van het andere.

Een gemeenschappelijke leider is in deze de oplossing. Koning, keizer, admiraal. Pim of Jezus. Iemand moet het gevoel kunnen geven dat er niets aan de hand is, dat alles onder controle is. Dat de weg misschien niet duidelijk is, maar het doel wel. Maar juist het doel is één grote tegenstrijdigheid. Milieu, economie, God, integratie; allen zijn een doel, maar nooit gemeenschappelijk. Alle neuzen wijzen een andere kant op en de democratie heeft ervoor gezorgd dat echte leiders worden vertrapt door imcompetente machtswellustingen. Met een scherpe oppositie wordt elk plan aan diggelen geschoten en uiteindelijk ontstaat er de befaamde status quo.

En die status quo is precies waar we nu in beland zijn. Niet enkel in Nederland, maar ook in Europa en Amerika. Er is geen gemeenschappelijk doel, er is niet één oplossing. De wereld is kleiner geworden, maar problemen daarmee onnoemelijk groter. De voortrazende trein is veelvuldig als metafoor gebruikt, maar de vergelijking is juist het probleem. Er af springen is helemaal niet mogelijk. Want door zijn snelheid is de omgeving waarin de trein reed allang niet meer bekend en hierdoor is het binnen in de trein net zo onbehaaglijk geworden als daar buiten.

Onbehagen aan alle kanten. Geen enkel referentiepunt. Wie geeft ons weer vertrouwen? Wie geeft ons een doel? Wie behaagt ons?