Niets is zo groot als de balk in je eigen ogen

'Er is geen macht zo sterk als de macht van vrijheid', zei hij. Wie? Bush, tijdens de herdenking op Nederlandse bodem. Bush, onze voorvechter. De man die de geschiedenis in zal gaan als de Nostradamus van de 21ste eeuw. Hij heeft alles voorzien. Van de val van Bagdad tot de democratisering van de Afghaanse grotbewoners. Is het een vogel, is het een vliegtuig? Nee het is Airforce One, en hij is geland in Maastricht. Hij komt ons vrijheid brengen.

Niets is zo sterk als de macht van vrijheid. Zeker niet als je het grootste nucleaire arsenaal van de wereld achter de hand hebt en datzelfde anderen miskent. Zeker niet als je alle regels aan je laars lapt, geen mallemoer geeft om het milieu en al je pijlen richt op olie in het buitenland terwijl je eigen bevolking sterft in de getto's van de grote steden. Verdragen lap je als vrij mens aan je laars, politieke gevangenen laat je wegrotten in verre gevangenissen, internationale gerechtshoven zeggen je niets.

Macht komt nooit alleen. Actie wordt altijd gevolgd door reactie. Macht heeft altijd strijd veroorzaakt en strijd is altijd om macht. Vrijheid is geen macht, macht geen vrijheid. Die woorden hebben niets met elkaar te maken. Vrijheid is een voorbeeld. Vrijheid is nobel en kan niet worden verkregen met macht of door macht. Macht is per definitie niet vrij. Wie met machtsvertoon vrijheid afdwingt, is aan ketenen gebonden.

Geen soldaat is zo sterk als hij die vecht voor vrijheid, zei hij ook nog. Daar zullen de soldaten aan de andere kant precies zo over denken. Of denkt Bush soms dat vrijheid in een (fundamentalistisch) geloof anders voelt dan vrijheid zoals wij die hebben benoemd, zoals wij die ten toon spreiden met ons imperialisme? Nee toch zeker? Vrijheid heeft niets met macht te maken. Macht komt en gaat. Er is geen enkele macht op aarde die voor altijd blijft. Beschavingen komen en gaan, meestal aan het eind gekenmerkt door verdediging van oude systemen die volledig gecorrumpeerd zijn en nog enkel aan elkaar kleven met hopeloze kreten en drogredenen, zonder enige vorm van zelfreflectie. Groot geworden door misdaden die ze anderen aanrekenen.

Hoeveel zijn er gestorven voor de macht van vrijheid? Vanachter het bureau de dood ingestuurd. Woede balt mijn vuisten en zomaar ga ik mee in de fouten die de mensheid keer op keer maakt. Je zou wel kunnen vechten om het nooit meer te laten gebeuren. Maar elk gevecht is er één teveel. Er is geen macht zo groot als het denken dat je beter bent dan anderen. Er is geen macht zo groot als de macht om dingen met macht te kunnen veranderen. Elke keer weer willen we de geschiedenis veranderen door de toekomst te voorspellen en elke keer weer begrijpen onze kleinkinderen nauwelijks waarom we dat hebben gedaan.

Kijk nou toch in de geschiedenis. Hoe vaak zijn er geen mensen opgestaan omwille van de beschaving? Complete culturen zijn opgeofferd om wille van de verlichting in God, Rede of Economie. Leiders stonden op, hadden een visie en vertelden dat er gestreden moest worden wilde die visie uitkomen. Voor een betere wereld. Een wereld waar wij nu in leven en waar nog niets nieuws onder ze zon is.

En zo wordt allen een visie opgedrongen, of ze het nu leuk vinden of niet. Er moet gestreden worden, maar keuzes zijn er niet. Alvorens vrijheid te krijgen, moet je het inleveren. Politieke en justitiële machten krijgen steeds meer ruimte om de individuele vrijheid in te perken. Net zo lang totdat je je afvraagt of leven in een strak totalitair systeem zonder mogelijkheid je leven in te richten naar eigen keuze dan die die gegeven zijn, wel zo vrij is.

Vrijheid kan nooit verdedigd worden met wapens, net zo als je niet vrijheid kan aanvallen met wapens. Werkelijke vrijheid zit in het hart. Wanneer je keuzes durft te maken die het werkelijke principe van de vrijheid volgen. Wanneer je vrijheid laat zien door het voorbeeld, en niet door macht. Wanneer je inlevert aan het ultieme principe van vrijheid zal je altijd worden gedood door het eigen zwaard.