Marco heeft een nederlaag nodig

Onze bondscoach is een eigenwijze man. Altijd al geweest. De voetballer Marco van Basten had een duidelijke mening en schroomde niet om die te geven, ook niet als dat ten koste van anderen ging. Het was die hardheid die hem tot topspits en legende maakte. Marco durfde tegen de stroom in te zwemmen. De trainer Van Basten doet niet anders en lijkt er zelfs een ritueel van te maken.

De eerste selectie na zijn aanstelling werd al gekenmerkt door enkele verrassingen. Het werd echter afgedaan als fris, vernieuwend, eigentijds zelf. Oranje ging aanvallen, er zou met vleugelspitsen worden gespeeld en Marco verklaarde vrolijk dat hij per positie de beste spelers zou selecteren. Als de beste twee ontbraken, dan kwam de derde in beeld. Bovendien koos hij alleen spelers die regelmatig speelden bij hun club. Een helder verhaal, dat moest iedereen hem nageven. Wel wat anders dan onder Dick Advocaat, die altijd dezelfde spelers selecteerde, ongeacht vorm en wedstrijdritme.

Een half jaar later kan je echter wel stellen dat Van Basten behoorlijk is doorgeslagen en bovendien zijn eigen lijn niet consequent volgt. Want hoe kan het anders dat Romeo Castelen als rechtsbuiten op de linkerflank kwam te spelen? Waarom moest centrumspits Dirk Kuijt op de vleugels spelen? John Heitinga werd door Koeman bij Ajax noodgedwongen op het middenveld geposteerd en werd direct ook in Oranje op die plaats gezet. Ik snap het wel, met name de bezetting van de vleugels. Want zoveel vleugelspitsen hebben we hier niet, laat staan goede. Marco rommelde aan met Dave van den Bergh, die bij Utrecht nauwelijks elke week uitblinkt en selecteerde zelfs Kevin Bobson na een handvol duels bij Willem II. Dezelfde Bobson die eerder een half jaar amper had gevoetbald in Spanje.

Zo deed Marco meer vreemde dingen. Wat was de waarde van het “gevecht” met de Turkse bondscoach om Ugur Yildirim, als diezelfde speler na luttele minuten als invaller al niet meer in de plannen voorkomt? Was het niet ronduit belachelijk om Romano Denneboom international te maken? Om de ideale PSV-reserve Theo Lucius te selecteren? En waarom worden PSV-spelers als Bouma en Ooijer zo opzichtig genegeerd en heeft de wekelijks excellerende Van Bommel geen basisplaats? Hoe komt het dat Marco ineens zo streng is tegen Edgar Davids, terwijl ook anderen niet wekelijks spelen bij hun club, maar wel mogen komen? Waarom maakt hij zich er zo makkelijk van af omtrent Seedorf, door te stellen dat vier andere bondscoaches hem niet aan het voetballen kregen, dus waarom hij dan wel?

Voor de interland van vanavond tegen de Roemenen, verbaasde Marco opnieuw. Nee, hij verbijsterde zelfs. Van de wel degelijk uiterst talentvolle Hedwiges Maduro kan veel gezegd worden, maar niet dat hij regelmatig in Ajax 1 heeft gespeeld. Tenminste, als je verder terugkijkt dan twee weken. Waarom de bij Feyenoord momenteel goed spelende Romeo Castelen, zijn eigen ontdekking, nu zo hard laten vallen? Omdat Martijn Meerdink twee keer tegen Donetsk speelde met AZ, waar Rat de linksback is? Dat valt niet te vergelijken en dat zou Marco moeten beseffen. AZ speelt als een soort machine, waarin iedereen zijn taak uitvoert en op twee spelers na nauwelijks eigen inbreng heeft. Dan kan Meerdink overeind blijven, maar verder is het een zeer beperkte voetballer.

Van Basten zal ongetwijfeld wijzen op het feit dat hij nog niet verloren heeft, daarbij het geluk dat Oranje heeft gehad voor het gemak vergetend. Hij zal zeggen dat men hem ook meewarig aanhoorde toen hij Khalid Boulahrouz selecteerde. Natuurlijk, Boulahrouz was goed in Engeland, maar was verder nog niet overtuigend in Oranje. Hij pakte al de nodige kaarten tegen kleine ploegen en wist zich toen geen raad met de ruimte. Wie zegt dat Boulahrouz niet de wedstrijd van zijn leven speelde tegen de uitgebluste Owen?

Marco komt overal mee weg, zeker in de pers. Verscheidene voetballiefhebbers, met name die buiten Amsterdam en Alkmaar, hebben zich al verbaasd en beginnen zich al wat te roeren. Want er lijkt niemand te zijn die Van Basten terugfluit. Sowieso zijn staf niet. In een eerdere column uitte ik mijn verbazing over de invulling van die staf al. Het zijn allemaal voetbalvrienden van Van Basten, die hem niet snel zullen corrigeren als hij doorslaat.

Eigenlijk heeft Marco een nederlaag nodig. Een flinke, liefst. Een nulletje of drie voor Roemenië vanavond, zodat Van Basten zijn ogen opent en zijn eigen selectiebeleid nog eens kritisch onder de loep gaat nemen. Zich realiseert dat hij geen computerspelletje doet, met als doel zo veel mogelijk spelers te laten debuteren. Dat Marco beseft dat hij voor duidelijkheid moet zorgen en geen duiventil moet maken van Oranje, waar kortstondig uitblinkende provinciehelden in- en uitvliegen. Ik hoop het in het belang van het Nederlands elftal, want eens houdt het geluk op en dan kun je er maar beter op tijd bij zijn. Ik hoop het ook voor Marco, zodat hij in ieder geval die uitspraak van Co Adriaanse van enkele jaren terug, over dat paard en de ruiter, kan logenstraffen. Want zoals hij nu bezig is, struikelt hij straks onvermijdelijk op de hindernisbaan voor beginnende trainers.